Kutanz leishmaniasis, deride uzun sren nodlo-lseratif yaralarla seyredip atrofik sikatrisle iyileen Leishmania tr protozoon parazitlerin oluturduu bir hastalk tablosudur. Hastalk yzyllardr lkemizde tannmakta olup Urfa ban, Antep ban, yl ban, Halep ban, ark ban, gzellik yaras gibi deiik adlarla adlandrlmaktadr. Gneydou Anadolu Blgesi’nde hastalk etkeninin Leishmania tropica, Dou Akdeniz Blgesi’nde ise Leishmania infantum ve Leishmania tropica olduu bilinmektedir. Kutanz leishmaniasis lkemizde ihbar zorunlu bir hastalk olup Salk Bakanl verilerine gre 1990-2010 yllar arasnda lkemizde toplam 46.003 yeni olgu saptanm, bu olgularn %96’s anlurfa, Adana, Osmaniye, Hatay, Diyarbakr, el ve Kahramanmara illerinden bildirilmitir. Son 20 yldaki toplam olgularn ortalama %45’inin anlurfa’dan bildirilmekle birlikte son yllarda bu orann giderek azald ve dier blgelerin oranlarnn artt grlmektedir. Kentler aras ulamn kolaylamas, yolculuklarn artmas, eitli nedenlerle kentlere glerin artna paralel olarak yetersiz altyap ve salksz konutlarda barnma gibi faktrlerin yllardr Gneydou Anadolu’da snrl yerleim gsteren hastaln yaylmndaki en nemli belirleyiciler olduu dnlmektedir. lkemizde zellikle ana kaynak olduu dnlen hastalarn (antroponotik KL) tedavi edilmemesinin yan sra, vektre (hastal tayan kum sineklerine) kalc insektisit uygulamasnn etkin ve yeterli yaplamamas da hastaln yaygnlamasnda nemli rol oynamaktadr. Btn bunlar gz nne alndnda hastaln hastalar ve salk kurumlar tarafndan ihmal edilmesi de yaylmn artmasnda rol oynayan etkenler arasnda dnlebilir. Salk Bakanl tarafndan bilim insanlarnn katlm ile 2011 ylnda hazrlanan Leishmaniasis Stratejik Plannn da uygulanmaya konulmas ile mcadelenin daha etkili hale gelecei dnlmektedir. (Turkiye Parazitol Derg 2012; 36: 121-9)
