Ama: Metotreksat (MTX) kanser olgularnn nde gelen kemotrapatiklerinden biridir. Bu ila zellikle testis ve ovaryum zerinde gonadotoksik bir etkiye sahiptir. almamzn amac MTX kullanmna bal testis ve ovaryum dokusunda oluabilecek olas hasar histopatolojik ve immnohistokimyasal analizlerle aratrmaktr. Yntemler: almamz iin 24 adet Wistar albino erkek ve dii sanlar kullanld. Bu sanlar 4 farkl gruba ayrld. Bu gruplar; kontrol erkek, MTX erkek, kontrol dii ve MTX dii olarak isimlendirildi. MTX uygulanan erkek ve dii grubuna 20 mg/kg MTX, tek doz ve intraperitoneal olarak uyguland. Genel anestezi altnda sakrifiye edilen sanlarn testis ve ovaryumlar alnarak histopatolojik analizler iin kullanld. Ayrca her iki dokuda da kk hcre faktr (SCF), rapamisinin mekanistik hedefi (mTOR) ve SIRT-1 immnoreaktivite younluu immnohistokimya ile deerlendirildi. Bulgular: MTX grubunda testis seminifer tblnde analizlenen Johnsen testis biyopsisi skoru kontrol grubuna kyasla istatistiksel anlamda azal gsterdi (p<0,001). Ovaryumda ise MTX tedavisi kontrol grubuna nazaran gzle grlr bir hasar meydana getirdi. Bu grupta folikler dejenerasyon (p<0,05), damar konjesyonu (p<0,01) ve fibrozis (p<0,001) belirlendi. Hem testis hem de ovaryumda SCF immnoreaktivite younluu MTX grubunda azalma gsterdi (p<0,05). Ayrca otofaji ile ilikili belirtelerden mTOR kontrol grubuna nazaran MTX gruplarnda testis (p<0,05) ve ovaryumda (p<0,001) anlaml bir ekilde azald. SIRT-1 younluu ise mTOR belirtecinin aksine hasar grubuda testis (p<0,001) ve ovaryumda (p<0,01) anlaml bir art gsterdi. Sonular: Sonu olarak, aratrmamzda MTXin testis ve yumurtalk zerindeki olas olumsuz etkilerini deerlendirmek adna histopatolojik ve immnohistokimyasal analizler gerekletirdik. Ve analizlerimiz MTX tedavisinin gonadlar zerinde kayda deer bir hasar oluturduunu bize gsterdi. Testis ve yumurtalk zerindeki bu hasarn azaltlmas veya tamamen ortadan kaldrlmas adna antioksidan ieriklerinin kullanm olduka nemli bir alternatif olacaktr.
