« Geri
PATELLAR MORFOMETR KULLANARAK CNSYET TAHMN: ANADOLUDAK GE ROMA DNEM NFUSUNDAN KANITLAR
Yarenkur ALKAN, Adem TOKPINAR
Medeniyet Medical Journal - 2025;40(3):166-172
Krsehir Ahi Evran University Faculty of Arts and Sciences, Department of Anthropology

Ama: Cinsiyet tayini, adli tp ve biyoarkeolojik aratrmalarda temel bir admdr. Pelvis ve kafatas geleneksel olarak bu amala kullanlsa da bu kemiklerin yokluu ya da tahrip olmas durumunda alternatif kemik elemanlarna, rnein patellaya bavurulmas gerekebilir. Bu alma, Ge Roma Dnemi'ne ait bir Anadolu topluluunda patella morfometrisinin cinsiyet tahminindeki tansal deerini deerlendirmeyi amalamaktadr. Yntemler: Aratrma kapsamnda, Trkiye'nin Malatya ilindeki Karln Tepesi nekropolnden karlan 146 yetikin patella (70 erkek, 76 kadn) incelenmitir. Cinsiyet tayini standard osteolojik yntemlerle gerekletirilmitir. Patellann uzunluk (PL), genilik (PW) ve kalnlk (PT) lmleri alnmtr. Tekrarl lmlerin gvenilirlii teknik hata (TEM), greli TEM (rTEM) ve gvenilirlik katsays (R) ile deerlendirilmitir. Cinsiyet tahmini iin aamal lojistik regresyon ve alc iletim karakteristii erisi analizleri uygulanmtr. Alciletim karakteristii erisi altnda kalan (AUROC) deerleri, eik noktalar ve etki byklkleri raporlanmtr. Bulgular: Erkek ve kadnlar arasnda tm patella lmlerinde anlaml farklar bulunmutur: PL (p=0,001), PW (p<0,001), PT (p=0,003). PL ve PT'yi ieren lojistik regresyon modeli Step 1'de AUROC =0.906, Step 2'de AUROC =0,920 elde etmi, duyarllk ve zgllk %82,85 ila %94,73 arasnda deimitir. lm gvenilirlii tm parametrelerde mkemmel dzeydedir (R=1,000). Sonular: Patella morfometrisi zellikle ok deikenli modellerle birletirildiinde, cinsiyet tahmini iin yksek tansal doruluk salamaktadr. Kalnlk lmnn tek bana ayrt edici gc snrl olsa da dier deikenlerle birlikte kullanldnda modelin performansn arttrmaktadr. Bu alma Anadolu arkeolojik rnekleminde patella kullanlarak yaplm ilk nfus-zgl cinsiyet tahmin modeli olmas asndan literatre nemli katk sunmaktadr. Ancak rneklemdeki cinsiyet dengesizlii ve iskelet kalntlarnda zamanla oluabilecek bozulmalar dikkate alnmaldr. Ayrca arkeolojik rneklemin poplasyona zg nitelii ve modelin bamsz veri setlerinde test edilmemi olmas, sonularn dier balamlara genellenebilirliini snrlamaktadr. Anahtar kelimeler: Patella, iskelet ile cinsiyet tahmini, ROC erisi, lojistik regresyon modelleri, cinsel dimorfizm

Facebook'ta Payla