Bu makalede zeka kuramlar tarihsel geliim srasnda ele alnmtr. Getiimiz yzyln balarnda Charles Spearman’m zekaya ilikin almalar ile, modern psikoloji ierisindeki yerini alan bu konu, halen gncelliini korumakta ve bilim adamlarnca, zekay aklamaya alan pek ok kuram ileri srlmektedir. Ayrca bilgisayar teknolojisinde ve buna bal olarak istatistiksel analizlerdeki lerlemeler de, zeka konusunda yeni gelimelere neden olmaktadr. Gnmzde zeka kuramlar genellikle psikometrik kuramlar ve bilisel kuramlar olarak iki gruba ayrlmaktadr. Bu kuramlarn ortak k noktas ise, Spearman’m iki-faktor kuram’dr. Psikometrik kuramlar Spearman tarafndan ortaya atlan grleri, grgl veriler nda istatistiksel analizlerle desteklemeye alrken, bilisel kuramlar da zeka kavram ierisinde yer alan bilisel srelerin neler olduunu ve bunlarn birbirleri ilikisi zerinde durmaktadr. Psikometrik kuramlar ierisinde Thorndike’n zekann ok faktrl kuram, Thurstone’nun temel zihinsel yetenekleri, Guilford’un zihin yaps modeli, Vernon’un yeteneklerin hiyerarik kuram, Horn ve Cattell’in akc ve kristalize zeka kuram, Carroll’un katman/tabaka kuram; bilisel kuramlar ierisinde ise, Piaget’nin bilisel-geliim kuram, Sternberg’in zekann bileeni, Gardner’m oklu zekas, Gustafsson’un birletirici modeli bulunmaktadr.
