« Geri
DYABETK HASTALARIN DYABETK AYAK VE AYAK BAKIMIYLA LGL BLG, TUTUM VE DAVRANILARININ DEERLENDRLMES
FEYZA YCEL, DDEM SUNAY
Ankara Medical Journal - 2016;16(3):270-284
Erzincan li Devlet Hastanesi

Ama: Diyabetli (DM) hastalarn diyabetik ayak (DA) ve ayak bakm ile ilgili bilgi, tutum ve davranlarn ve ilikili faktrleri deerlendirmek. Materyal ve Metot: Kesitsel tipteki almaya Mays-Austos 2014 tarihleri arasnda, DM tansyla takip ve tedavi iin Keiren Eitim ve Aratrma Hastanesi Aile Hekimlii Poliklinikleri’ne bavuran hastalar dahil edildi. alma verileri, aratrmac tarafndan hazrlanan ve hastalarn sosyo-demografik zellikleri, DA’la ilgili bilgi, tutum ve davran dzeyini sorgulayan 56 sorudan oluan anket formu ile topland. Sorulara verilen doru cevaplar ’1’, yanl cevaplar ’0’ puan olarak deerlendirildi. Ham puanlar hesaplandktan sonra elde edilen puanlar yzlk standart puana evrildi. Tm hastalara boy, vcut arl, kan basnc lmleri ve ayak muayenesi yapld, re, kreatinin, alk tokluk kan glukozu dzeyleri deerlendirildi. Elde edilen verilerin deerlendirilmesinde frekans ve yzdesel dalmlarn yannda, deikenler arasndaki iliki korelasyon analizi ve Ki-Kare analizi, gruplar arasnda deerlerin karlatrlmasnda Mann-Whitney U ve Kruskall-Wallis H testi kullanld. Bulgular: almaya dahil edilen 176 hastann %78, 98’i (n=139) kadn %21, 02’i (n=37) erkekti. Ya ortalamas 57, 9610, 60 yld. Hastalarn %54, 55’inde (n:96) hipertansiyon mevcuttu. Yzde %9, 70’inde (n:17) ayak yaras, %3, 40’nda (n:6) ayak yaras nedeniyle hastanede yat, %2, 80’inde (n:5) operasyon yks vard. Yzde 45, 50’si (n:80) dzenli ayak bakm yaptn, %79, 00’u (n:139) ayak tabanlarn dzenli kontrol ettiini, %25, 60’ (n:45) giyinmeden nce ayakkabsnn iini kontrol ettiini belirtirken %54, 00’ (n:95) evde ya da darda yalnayak yrdn belirtti. Muayene bulgularna gre %50, 00 (n:88) hastann DA iin yksek risk grubunda yer ald saptand. Katlmclarn % 64, 80’i (n:114) DM ilikin, %90, 90’ (n:160) da DA ve ayak bakmyla ilgili herhangi bir eitim almamt. Dzenli ayak bakm yapanlarn %93, 80’i, yapmayanlarn %82, 30’u DM’li hastalarn dzenli ayak bakm yapmas gerektiini belirtti. Hastalarn ortalama bilgi dzeyi puan 100 zerinden 70, 5821, 12; tutum ve davran puan 48, 1313, 28 idi. Bilgi dzeyi ile tutum ve davran puan arasnda pozitif korelasyon saptand (p=0, 02). Cinsiyet, eitim, DM ilikin eitim alma durumu ve tedavi eklinin bilgi, tutum ve davran zerine etkisi saptanmad. DM tan sresi, kontrol skl ve DA iin risk durumunun bilgi dzeyine etkisi yokken tutum ve davran puanlarnn 10-20 yldr takip edilenlerde, dzenli kontrole gidenlerde ve DA iin yksek risk tayanlarda daha yksek olduu saptand (srasyla p=0, 007, p=0, 04 ve p=0, 02). Ailesinde baka DM’li hasta olanlarn bilgi, tutum ve davran puanlar olmayanlara gre daha yksekti (srasyla p=0, 003 ve p=0, 004). Sonu: Diyabetik hastalarn DA ve ayak bakm ile ilgili eitim almadklar, bilgileri yeterli olsa dahi bildiklerini uygulamadklar grlmektedir. Standardize edilmi DM ve diyabetik ayak eitimi tm hastalara dzenli aralklarla verilmeli ve eitimde vurgulanan noktalarn uygulanma durumu yakndan takip edilmelidir.

Facebook'ta Payla