Amaç: Romatoid artrit (RA) ve ankilozan spondilitli (AS) hastalarda insülin direnci ve metabolik sendrom (MetS) prevalansını değerlendirmek ve karşılaştırmak, MetS’in hastalık aktivitesi ile ilişkisini ve MetS ile ilişkili faktörleri belirlemektir. Materyal ve Metot: Kesitsel çalışma toplam 174 RA ve AS’li hasta içermektedir. MetS Uluslarası Diabet Federasyonu Kriterleri’ne (IDF) göre tanımlandı. İnsülin direnci Homeostas Model Assesment Index (HOMA) ile değerlendirildi. Hastalık aktivitesini ölçmek için 28 eklemi içeren hastalık aktivite skoru (DAS 28) ve Bath Ankilozan Spondilit Hastalık Aktivite İndeksi (BASDAI) kullanıldı. Fonksiyonel durumu Bath Ankilozan Spondilit Fonksiyonel İndeksi (BASFI) ve sağlık değerlendirme ölçeği (HAQ) kullanılarak değerlendirildi. MetS belirleyicilerini tanımlamak için çoklu regresyon analizi kullanıldı. Bulgular: MetS prevalansı RA’lı hastalarda (%47) AS’li (%24, 56) hastalardan daha yüksekti (p=0.005). İnsülin direnci prevalansı RA’lı hastalarda (%34, 18) AS’li (%17, 54) hastalardan daha yüksekti (p=0.031). MetS olan ve olmayan RA ve AS’li hastalar arasında hastalık aktivite skorları arasında anlamlı fark bulunmadı. (sırasıyla p=0, 580 ve p=0, 158). Yüksek BASDAI skorlarına sahip hasta sayısı MetS’li AS hastalarında daha yüksekti. Yaş ve vücut kitle indeksinin MetS için belirleyici olduğu saptandı (sırasıyla p=0, 015 ve p<0, 001). Sonuç: AS’li hastalarla karşılaştırıldığında RA’lı hastalarda MetS ve insülin direnci yüksek oranda görüldü. MetS komponentlerinin ve hastalık aktivitesinin daha iyi kontrolü romatolojik hastalarda MetS prevalansının azalmasına yardımcı olabilir.